คนธาตุอ่อน…กินอะไรก็จู๊ดๆ ระวังอาหารแล้วอ่านซะ! / พลโทนายแพทย์ สมศักดิ์ เถกิงเกียรติ

คอลัมน์ “Golf Healing” โดย “พลโทนายแพทย์ สมศักดิ์ เถกิงเกียรติ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกประจำโรงพยาบาลพระมงกุฎ และ โรงพยาบาลรามคำแหง มีประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยมากกว่า 30 ปี somsak_doctor@hotmail.com”

หลังออกรอบวันนี้ คุณชูสง่าพาลูกก๊วนกับเพื่อนสนิทของแกมาฉลองร้านอาหารอีสานลาบส้มตำไก่ย่างของน้องดาว แคดดี้คนขยันที่หารายได้พิเศษนอกเวลางาน เจ้าเก่งขอตำส้มตำเอง…ปูปลาร้า รสแซบพริก 5 เม็ดแตก…เอ้ย!กินไปพลางซูดปากไปพลางน้ำหูน้ำตาไหลพรากเหมือนคิดถึงแม่…กินยังไม่ทันเสร็จก็ขอตัววิ่งไปเข้าห้องน้ำ น้องดาวถึงกับออกตัวว่า “ของหนูสะอาดนะคะ หนูระวังมาก รับรองได้” พี่หมอเลยปลอบว่า “อ๋อ!ไอ้เก่งมันเป็นอย่างนี้เป็นปกติของมัน…กินเผ็ดทีไรวิ่งเข้าห้องน้ำทุกที ไม่ยออมเข็ด” คุณชูสง่ากลัวน้องดาวจะกังวลเลยเสริมว่า “เขาเรียกว่ามันเป็นคนธาตุอ่อนน่ะหนูดาว”

อาการท้องเสียเกิดกับใครก็ได้ไม่เลือกเพศวัยและฤดูกาล หากเกิดเผลอไปกินอาหารที่ไม่ได้สุขอนามัย อาการทั่วๆไปที่เราเห็นก็ประมาณว่า ถ่ายเป็นน้ำ ถ่ายบ่อย และในบางกรณีจะมีอาการปวดมวนท้องร่วมด้วย สำหรับทางการแพทย์อาการท้องเสียจะแบ่งเป็น 2 ชนิด นั่นคือ อาการท้องเสียชนิดเฉียบพลัน และชนิดเรื้อรัง

อาการท้องเสียชนิดเฉียบพลันจะเกิดขึ้นทันทีทันใด ส่วนมากจะมีสาเหตุจากการรับประทานอาหาร และน้ำที่ไม่สะอาด มีสารปนเปื้อนบางอย่าง มีอาการถ่ายเป็นน้ำบ่อยครั้ง อาจมีอาการปวดท้องร่วมด้วย ถ้าเป็นมากอาจมีไข้ ตัวร้อนและอาเจียน แต่อาการท้องเสียแบบเฉียบพลันนั้นจะเป็นอยู่ประมาณ 1-2 วัน หรืออย่างมากไม่เกิน 1 สัปดาห์

ส่วนอาการท้องเสียชนิดเรื้อรัง จะมีสาเหตุมาจากความแปรปรวนในระทางเดินอาหาร หรือลำไส้มีความไวต่อสิ่งเร้า (Irritable bowel syndrome) หรือบางคนจะเรียกว่าเป็นคนธาตุอ่อน

-ท้องเสีย กินอะไรถึงจะหาย?

ผู้ที่มีอาการท้องเสียเฉียบพลันจะสูญเสียน้ำในร่างกายไปพร้อมกับอุจจาระที่ถ่ายออกมา ดังนั้นควรดื่มผงน้ำตาลเกลือแร่(ORS) เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ โดยจิบครั้งละน้อยๆจนครบ 1 แก้ว แต่ห้ามกินเกลือแร่สำหรับออกกำลังกายเด็ดขาด เพราะเป็นคนละชนิดกัน นอกจากนี้ผู้ที่มีอาการท้องเสียเฉียบพลัน ควรทานอาหารที่ย่อยง่าย โดยเน้นอาหารประเภทแป้งหรือข้าวเป็นหลัก เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม น้ำซุป เป็นต้น หรืออาจเลือกดื่มน้ำมะพร้าวเพราะมีเกลือแร่ที่จำเป็นต่อร่างกายค่อนข้างสูง สามารถลดอาการอ่อนเพลียจากการสูญเสียน้ำไปได้ และที่สำคัญยังมีคุณสมบัติขับสารพิษออกจากร่างกายอีกด้วย

อาหารสำหรับคนท้องเสียเรื้อรัง ควรรับประทานอาหารประเภทที่มีกากใยสูงอย่างผักผลไม้ ข้าวกล้องและธัญพืชต่างๆ เพราะใยอาหารจะช่วยให้การเคลื่อนไหวของลำไส้กลับมาเป็นปกติ และเพิ่มเนื้ออุจจาระ ส่งผลให้ถ่ายท้องน้อยครั้งลง นอกจากนี้ยังควรทานอาหารที่มีไขมันต่ำ เพราะเป็นอาหารที่ย่อยง่าย แล้วยังทำให้การหดรัดตัวของลำไส้ใหญ่ลดลง ช่วยให้การขับถ่ายลดลงไปด้วย หากต้องการเพิ่มความสดชื่น ลดอการอ่อนเพลีย น้ำมะพร้าวก็ช่วยได้เยอะเลย

-ท้องเสีย ห้ามกินอะไรบ้าง?

อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงเมื่อท้องเสีย ถ้าเป็นท้องเสียแบบเฉียบพลันไม่ควรกินนม ผัก ผลไม้ อาหารที่มีกากใยสูง และอาหารรสจัด

แต่ถ้ามีอาการท้องเสียชนิดเรื้อรัง ไม่ควรกินอาหารไขมันสูง ประเภทผัด หรือทอด อาหารรสเปรี้ยว รสเผ็ด กะทิ เหล้า เบียร์ ชา กาแฟ นมสด และอาหารที่ไวต่อระบบประสาท ประเภทว่ากินทีไรแล้วจะเกิดอาการท้องเสียทุกที

ดังนั้นเราควรป้องกันโดยรักษาสุขอนามัย ล้างมือบ่อยๆ ทานอาหารที่สะอาด เป็นต้น